Nicolas Leonard Sadi Carnot kimdir?

 

 

Nicolas Leonard Sadi Carnot 18. Yüzyıl bilim dünyasına önemli katkıları bulunan bir fizikçidir. 1 Haziran 1796’da Paris’te doğmuş, 24 Ağustos 1832’de Paris’te ölmüştür.

Carnot oldukça saygın bir asker ailesinden geliyordu. Fransız devriminin önemli isimlerinden biri olan Lazare Carnot’un oğludur. Sadi Carnot’un ismi ise İran’ın ünlü şairi Sadi Şirazi’den gelmektedir. Fransa’nın hem Paris hem de Avrupa’nın çeşitli yerlerinde uğradığı yenilgilerden sonra Fransa’nın gururunu tekrar ayağa kaldırmayı amaçlayan Carnot’un kafasında diğer devletlerdeki askeri ve teknoljik üstünlüğe Fransa’nın da biran evvel ulaşması vardı. O dönemin en önemli teknolojisi buhar makineleriydi. Buhar makinesi teknolojisine sahip ülkeler güçlü ülke statüsünde bulunuyordu. Carnot da Fransa’ya bu teknolojiyi kazandırmak için gece gündüz çalışmaya başladı.

1824 yılında yazdığı meşhur ateşin hareket ettirici gücü üzerine düşünceler isimli eserinde şöyle söylüyordu:

“İngilterenin buhar makinesini elinden almak aynı zamanda kömürünü ve demirini elinden almak demektir. Zenginliğinin tümü kaynaklarını kurutmak, refahının dayandığı her şeyi mahvetmek, kısaca devasa gücünü yok etmek demektir.”

Carnot bu kitabında tüm ısı makinelerinin temelde nasıl çalıştığını anlattı. Tasarladığı teorik tersinir çevrimde ısıyı bir değirmen çarkında yüksekten aşağı doğru akan su gibi düşündü. Isı makinelerinde ısının yüksek sıcaklıktan düşük sıcaklığa doğru aktığını gören Carnot, bu ısı akışının daha faydalı bir işe çevrilebileceğini öne sürdü. 

Değirmen çarkında şelale ne kadar yüksekse ürettiği güç de o kadar büyük oluyordu. Buna nispetle ısı makinelerinde de verimliliği arttırmak için yapılması gereken şeyin ısı kaynağı ile çevre arasındaki sıcaklık farkının yükseltmek olduğunu keşfetti.

Carnot çevriminin gösterdiği bir başka gerçekse en ideal makinenin (Carnot ısı makinesi) bile hiçbir zaman %100 verimle çalışamayacağıdır. Çevrimin tamamlanabilmesi için ısının bir kısmının mutlaka daha düşük sıcaklıktaki ısı alıcısına gitmesi gerekiyordu.

Carnot’un buhar makinelerinin nasıl çalıştığı hakkında yaptığı çalışmalar yeni bir bilim dalının yani termodinamiğin doğuşuna öncülük etmiştir. Ancak Carnot bu keşiflerinin dünyayı nasıl etkileyeceğini göremeden 1832 yılında kolera salgınından dolayı hayatını kaybetmiştir. Ölümünün ardından yaptığı pek çok değerli çalışma salgının yayılma korkusundan dolayı yakılmıştır. Sadi Carnot’un fikirleri 18. Yüzyılda gelişen ısı enerji ve hareket üzerindeki çalışmalara ışık olmuş günümüzdeki termodinamik biliminin temellerini atan bir bilim insanı olduğu tüm dünya tarafından olarak kabul edilmiştir.