Jeotermal Nedir?
Yenilenebilir enerji kaynaklarının tanıtımı serimizdeki bu yazımızda jeotermal enerjiyi anlatacağız. Jeotermal Enerji, jeolojik yapıya bağlı olarak yer kabuğu içinde bulunan aşırı ısınmış kaya ve yüksek sıcaklıktaki suların oluşturduğu enerjidir.
Jeotermal enerji, hidrolik, güneş ve rüzgar gibi yenilenebilir enerji kaynaklarından biridir. Diğer enerji türlerine göre jeotermal enerjinin maliyeti çok daha ucuzdur. Fosil ve nükleer kaynaklı enerji üretimlerine oranla yok denecek kadar az bir ölçüde çevre sorunlarına neden olmaktadır. Kısacası jeotermal enerji yenilenebilir, çevre dostu ve ekonomiktir.
Jeotermal enerjinin tarihçesi
Jeotermal enerjinin kısaca tarihine baktığımızda ilk olarak 1827'de İtalya'da, doğal sıcak su kaynağı, borik asit eldesinde kullanılmıştır. Daha sonra 1904'te G.Conti İtalya'da Larderello'da doğal buhardan ilk elektrik üretimini gerçekleştirmiştir. 20. Yüzyılın ikinci yarısından itibaren de insanlar jeotermal enerjiden giderek yaygınlaşan tarzda yararlanmaya başlamıştır.
Jeotermal enerji kaynakları
Jeotermal enerjinin kaynaklarından biri yeraltında bulunan aşırı sıcak akışkandır. Bu aşırı sıcak akışkan, çevresindeki yeraltı sularına göre daha çok erimiş mineral, tuz ve gazları içerir. Bu akışkan kimi zaman kendiliğinden yeryüzüne çıkar, kimi zaman da sondaj yapılarak sıcak su, buhar+ sıcak su veya kuru buhar şeklinde yeryüzüne çıkartılır.
Bir diğer jeotermal enerji kaynağı da aşırı ısınmış kayalardır. Bu kayaların olduğu bölgelere sondajlar yapılarak enjekte edilen soğuk sudan, aşırı sıcak su veya buhar elde edilir.
Jeotermal kaynaklardan elde edilen bu kuru buhar veya sıcak su +buhar karışımı elektrik üretimi, sera ve mekan ısıtmacılığı gibi yerlerde kullanılır.
Jeotermal enerjinin uygulama alanları
Jeotermal enerjinin akışkan sıcaklığına göre 3 farklı uygulama alanı vardır;
- Düşük
sıcaklık uygulamaları
- Orta
sıcaklık uygulamaları
- Yüksek sıcaklık uygulamaları.
Düşük sıcaklık uygulamaları 20-70 °C sıcaklık aralığındaki kaynaklardan elde edilir. Daha çok balık çiftlikleri, yüzme havuzları, sera ısıtması ve soğutma gibi yerlerde kullanılır.
Orta sıcaklık uygulamaları 70-150 °C sıcaklık aralığındaki kaynaklardan elde edilir. Daha çok kurutma işlemleri ve bölgesel ısıtma sistemlerinde kullanılır.
Yüksek sıcaklık uygulamaları ise
150 °C’dan yüksek sıcaklıktaki
kaynaklardan elde edilir. Daha çok elektrik üretiminde kullanılır.
Jeotermal enerjiden elektrik üretimi
Jeotermal enerjiden elektrik üretiminde kaynağın sıcaklığına göre elektrik üretim sistemi ve sistem çevrimi belirlenir. Genel olarak bütün çevrimlerde öncelikle üretim kuyusundan sıcak akışkan çıkarılır. Sıvı-buhar karışımı halindeki akışkan sıvı ve buhar olacak şekilde ayrılır. Daha sonra ayrılan buhar elektrik üretimi için buhar türbinine gönderilir . Nihayetinde türbinden çıkan buhar yoğuşturularak tekrar kuyuya basılır. Bun yanında verimi daha da arttırmak için jeotermal-güneş hibrit sistemleri gibi kojenerasyon uygulamaları da yapılmaktadır.
Jeotermal enerji ile ısıtma
Jeotermal enerjinin yaygın
olarak kullanıldığı başka bir alan ise bölgesel ısıtmadır. Jeotermal bölgesel
ısıtma sistemlerinde üretim kuyusundan çıkarılan akışkanın ısısı ısı
değiştiriciden geçirilerek şehir ısıtma sistemine aktarılır. Şehir ısıtma
sistemindeki ısı da her bir binada tekrar ısı değiştiriciden geçirilerek
binanın ısıtma sistemine aktarılır. Böylece jeotermal kaynaktan alınan ısı belirli
bir bölgedeki bütün binaların ısıtılmasında kullanılır.
Sonuç olarak bölgesel ısıtmadan elektrik üretimine varıncaya kadar geniş bir
kullanım alanının olması jeotermal enerjiyi yenilenebilir enerji sitemleri
arasında ön plana çıkarmaktadır. Buna paralel olarak da dünya genelinde
jeotermal enerji kurulu gücü hızlı bir şekilde artmaktadır. Jeotermal ve diğer yenilenebilir enerji kaynakları ile ilgili güncel bilgilerden haberdar olmak için bizi takip edin..
